Narodziny tego unikalnego surowca datuje się na dziesiątki milionów lat wstecz, a jego największe światowe złoża znajdują się przy wybrzeżach Morza Bałtyckiego. O czym mowa? O bursztynie. Około 60 - 45 mln lat temu okolice dzisiejszego Bałtyku porastały lasy iglaste, których integralną część stanowiła sosna bursztynowa pinus succinifera. Krople spływającej z tych drzew żywicy zostały wystawione na działanie wielu czynników atmosferycznych i powoli przemieniały się w bryłki szlachetnego kamienia, który znamy dzisiaj.

fot 2. Anna Orska z egzemplarzami polskiego bursztynu w rodzinnej nadbałtyckiej szlifierni 

Nie wszystko złoto co się świeci

 Bursztyn już w starożytności cieszył się sławą i był wykorzystywany zarówno w produkcji ozdób, ochronnych amuletów, jak i w naturalnej medycynie. Dziś największa część wydobywanego bursztynu jest oprawiana w metale szlachetne i sprzedawana w formie biżuterii. Ze względu na to jak długi i specyficzny jest proces powstawania bursztynu, jego złoża są mocno ograniczone. Eksploatacja ich na szeroką skalę sprawiła, że naturalny bursztyn staje się coraz cenniejszy i trudno dostępny. Pozostawia to przestrzeń dla podróbek, którymi pod maską prawdziwego jantaru handluje się na całym świecie. Zrobione  z plastiku czy żywicy, łudząco przypominają prawdziwy kamień, ale nie mają licznych nieregularnych inkluzji i wyjątkowych przejść barw, charakterystycznych dla oryginału. Imitacje bursztynu z różnych tworzyw nie są w stanie zastąpić dzieł, które natura tworzyła przez miliony lat. Wiemy o tym doskonale, dlatego wykorzystujemy jedynie starannie wyselekcjonowane naturalne egzemplarze, które zaskakują unikatowym połączeniem kolorystycznym i inkluzjami.

 fot. 3 Ciekawa i dosyć duża bryłka polskiego bursztynu

Bursztyn z rodzinnej pracowni w orskowych projektach

Pochodzenie kamienia jest dla nas ważne, dlatego w projektach ORSKA wykorzystujemy jedynie polski bursztyn ze sprawdzonego nadbałtyckiego warsztatu. Projektantka Anna Orska czerpie inspiracje do tworzenia biżuterii poszukując lokalnych rzemiosł i osób, które z pasją tworzą niezwykłe przedmioty. Tak właśnie trafiła do niewielkiej rodzinnej pracowni, której drzwi są wstępem do bursztynowego świata. Mowa o warsztacie Pana Piotra, który wraz z bratem i córkami zajmuje się obróbką bałtyckiego złota od ponad 30 lat. Pośród roztaczającego się od wejścia przyjemnego, żywicznego zapachu, dzieje się prawdziwa magia.

fot. 4 Anna Orska w szlifierni bursztynu

Matowe, nieregularne bryły bursztynu, trafiają tutaj w sprawne ręce, w których powoli odkrywają swoje wnętrze o złocistej, ciepłej barwie. Starannie szlifowane i polerowane zyskują charakterystyczny blask i pożądany kształt. W zakątkach warsztatu znaleźć można najróżniejsze okazy polskiego bursztynu, od niewielkich, miodowych bryłek o półprzezroczystym wykończeniu po okazałe i ciekawe kawałki zastygłej żywicy z naturalną bursztynową skórką. Wygląda ona niepozornie z zewnątrz, za to po przecięciu każdy fragment uwalnia całą gamę słonecznych, ciepłych barw.

fot. 5 Anna Orska z Januszem i Piotrem przy produkcji bursztynów do kolekcji Sello

Przyglądając się pracy najbardziej doświadczonego szlifierza w warsztacie - Pana Janusza, można mieć wrażenie, że obróbka tego kamienia jest niezwykle prosta. Jednak to lata doświadczenia pozwalają tak sprawnie oszlifować surowy jantar do dowolnego kształtu. Tworzenie biżuteryjnych elementów z bursztynu poza precyzją wymaga zrozumienia struktury każdego kawałka, tak aby uwydatnić w nim to, co wyjątkowe. Przejścia barw i liczne drobne inkluzje w innym kolorze powstałe na skutek połączenia żywicy z fragmentami roślin są eksponowane na pierwszym planie. Każdy bursztyn wymaga indywidualnego podejścia, o czym mogła się przekonać Anna Orska własnoręcznie próbując opracować kawałki bursztynu pod okiem mistrzów w tej dziedzinie. Różnorodność jantaru uwarunkowana jest przez czynniki atmosferyczne, ekspozycję na słońce i elementy organiczne, które napotkała zastygająca żywica. Niepowtarzalne mleczne strugi to zamknięte wewnątrz kamienia pęcherzyki powietrza, a odcień bursztynu zależy od ekspozycji na promienie słoneczne. Im dłużej dany okaz jest na nie narażone, tym ciemniejszą ma barwę. Bogactwo kolorów, faktur i kształtów, które Anna Orska napotkała w nadbałtyckim warsztacie zaowocowało stworzeniem biżuterii, której sercem jest polski bursztyn.

fot. 6 Elementy do stworzenia kolekcji Sello

Biżuteria z bałtyckim złotem - kolekcja biżuterii Sello oraz Baltica

Bursztynowe kolekcje ORSKA łączą w sobie dobrze nam znany kamień o wielowiekowej historii z nowoczesnymi formami i tworzywami. W kolekcji Baltica bursztyn zestawiony jest z kamieniem powstałym z porzuconych sieci rybackich wyłowionych z dna Bałtyku. Połączenie to pobudza do refleksji nad naszym wpływem na dobro planety. Pierścionki z tej kolekcji prezentują całe spektrum barw jakimi jantar cieszy ludzkie oko. W kolekcji można znaleźć podwójny pierścionek z mlecznymi, jasno-żółtymi bursztynami, duży pierścionek z koniakowym kamieniem lub nowoczesny kastet łączący naturalne bryły i kamieniami z tworzywa Mare w zielono-czarnych odcieniach. W dwustronnym naszyjniku z kolekcji Baltica poza kolorem, uwydatniono naturalną fakturę bursztynu. Na długim pozłacanym łańcuchu zawisła okrągła, okazała zawieszka. Z jednej strony jest na niej wyeksponowany duży plaster polskiego bursztynu o nieregularnej powierzchni. Natomiast z drugiej strony bursztyn jest oszlifowany na gładko i otula go gruba pozłacana ramka o kutej powierzchni. Taki naszyjnik doda elegancji do codziennych stylizacji. Świetnie sprawdzi się w monochromatycznym zestawieniu z prostą sukienką lub białą koszulką. Okazały bursztyn na łańcuszku jest też niezastąpionym towarzyszem na specjalne okazje. W duecie z niewielkimi bursztynowymi kolczykami przyciągnie spojrzenia założony do wieczorowej sukienki lub kombinezonu.

fot. 7 Kolory bursztynu

Kolekcja biżuterii Sello pokazuje bursztyn w nieco innej odsłonie. Spod częściowo transparentnych kamieni wyłaniają się symbole roślin oraz niechlubne artefakty działalności człowieka w postaci gwoździ lub nakrętek. Naturalne bursztyny powstające ponad 40 mln lat temu zachowały w sobie cząstkę ówczesnej cywilizacji w postaci fragmentów roślin, czy niewielkich owadów, a co zachowałoby się gdyby bursztyny formowały się we współczesnym świecie? Czy zamiast roślin byłby to fragmenty puszek i układów scalonych? Symbole widniejące na biżuterii mają skłaniać do refleksji nad wpływem ludzi na środowisko naturalne. W kolekcji Sello wykorzystano naturalne bursztyny pochodzące z rodzinnego nadbałtyckiego warsztatu Pana Piotra. Kamienie są miejscami półtransparentne, tak aby spod nich były widoczne charakterystyczne stemple. W kolekcji Sello można znaleźć okazały kwadratowy pierścionek z bursztynową nieregularną taflą, w której przenikają się barwy od jasnożółtej, aż do ciepłego brązu. Pomiędzy inkluzjami można dostrzec stempel przedstawiający zawleczkę od puszki, który subtelnie przekazuje przesłane tej kolekcji. Tego typu pierścionek będzie doskonałym wyborem do casualowych stylizacji do pracy, zestawiony z kolczykami kołami z tej samej kolekcji lub krótkim bursztynowym naszyjnikiem.

fot.8 Okrągłe kolczyki i okazały pierścionek z bursztynem z kolekcji Sello

Miłośnikom artystycznej biżuterii do gustu przypadnie bursztynowa, pozłacana kolia. Geometryczną zawieszkę naszyjnika zdobią dwa naturalne bursztynu oszlifowane na kształt koła i prostokąta. Zestawiono je z ażurowym kwadratem uformowanym z pozłacanego mosiądzu. Taka forma łączy w sobie ponadczasowy kamień z nowoczesnością i lekkością. Kolia sprawdzi się jako uzupełnienie sukienki z odkrytymi ramionami lub jako subtelny akcent do stylizacji  jednolitym golfem lub t-shirtem.

fot. 9 Biżuteria z bursztynem z kolekcji Sello

Każdy bursztyn w biżuterii ORSKA jest unikatowy, a poszczególne egzemplarze różnią się między sobą kolorem i rozłożeniem inkluzji. Niepowtarzalne kamienie w naszyjnikach, pinach, kolczykach i pierścionkach dodatkowo podkreślają indywidualny charakter biżuterii z tym kruszcem. Polski bursztyn kryje w sobie wielowymiarowe piękno, które jest niemal niemożliwe do podrobienia.  W każdym ułamku ciepłego, miodowego kamienia zamknięte są miliony lat wspomnień i procesów naturalnych, które ukształtowały nie tylko bursztyn, ale i świat, który jest nam obecnie znany. Pomimo wielowiekowej historii biżuteria z bursztynami, zyskuje nowe formy i nieustannie zachwyca, stanowiąc ponadczasowy dodatek do każdej stylizacji.

Zdjęcia:

fot. 2 Anna Orska z egzemplarzami polskiego bursztynu w nadbałtyckiej szlifierni, materiały własne.

fot. 3 Bryłka polskiego bursztynu, materiały własne.

fot. 4 Anna Orska z Piotrem Czyżem - właścicielem warsztatu zajmującego się obróbką polskiego bursztynu, materiały własne.

fot. 5 Anna Orska z Januszem i Piotrem Czyżem przy produkcji bursztynów do kolekcji Sello, materiały własne.

fot. 6 Elementy do stworzenia kolekcji Sello, materiały własne.

fot. 7 Dwustronny naszyjnik z kolekcji Baltica, materiały własne.

fot. 8 Okrągłe kolczyki i okazały pierścionek z bursztynem z kolekcji Sello, materiały własne.

fot. 9 Biżuteria z kolekcji Sello, materiały własne.